‘Tables for Ladies’ - Vẻ đẹp của cô đơn và khát vọng độc lập nước Mỹ thập niên 1930

Khi ngắm nhìn bức tranh này, ta nhận ra ngay nét đặc trưng rất “Edward Hopper” – cảm giác cô đơn, nỗi buồn lặng lẽ len lỏi trong không khí, sự mệt mỏi hiện rõ trên gương mặt con người, và cả khung cảnh tưởng chừng bình dị mà đầy ám ảnh. Edward Hopper vẽ Tables for Ladies vào năm 1930, giữa thời kỳ Đại Suy Thoái, vậy nên tác phẩm này không chỉ ghi dấu phong cách nghệ thuật của ông mà còn là tấm gương phản chiếu của cả một thời đại.

Trong tranh, một nữ phục vụ đang cúi người, khéo léo sắp xếp những món ăn rực rỡ sắc màu bên cửa sổ; phía sau, một đôi vợ chồng lặng lẽ ngồi trong không gian ấm áp, được ốp gỗ sáng bóng và tràn ngập ánh đèn. Ở góc khác, người thu ngân chăm chú làm việc bên quầy tính tiền. Tất cả đều dường như chìm trong những suy nghĩ riêng, đến cả cặp đôi đang ăn cũng chẳng có vẻ gì là đang tận hưởng.

Không gian quán ăn trông giản dị nhưng tinh tươm: sàn lát gạch, tường ốp gỗ, gương phản chiếu ánh sáng và cửa sổ trưng bày được sắp đặt cẩn thận như thể mời gọi thực khách ghé vào. Ánh sáng trong tranh tươi sáng với bảng màu ấm áp. Hopper đã thực hiện bức tranh khổ lớn này trong xưởng vẽ của mình, dựa trên những bản phác thảo ông từng ghi lại ở các quán ăn địa phương. Cùng vợ là Jo, ông còn đặt tên cho từng nhân vật trong tranh: cặp đôi là Max Scherer và Sadie, người thu ngân là Anne Popebogales, còn cô phục vụ là Olga.

Ẩn dưới bề mặt yên bình ấy là một tầng ý nghĩa xã hội sâu sắc. Trong thời kỳ Đại Suy Thoái, phần lớn người Mỹ không đủ tiền để ra ngoài ăn, dù chỉ là ở một quán bình dân như thế này. Có lẽ đó là lý do không gian trong tranh có vẻ trống vắng, gợi lên cảm giác trái ngược mơ hồ: sự nghèo khó bao trùm nước Mỹ thời bấy giờ, tuy không hiện diện trực tiếp, nhưng ta có thể cảm nhận qua ánh nhìn, cử chỉ và bối cảnh; đối lập với nó là sự dư dả của những món ăn trưng bày nơi cửa sổ.

Đồng thời, Hopper cũng khéo léo phản ánh vai trò mới của phụ nữ trong xã hội hiện đại: người thu ngân và nữ phục vụ, hai người phụ nữ đang làm việc bên ngoài mái ấm gia đình. Và tựa đề Tables for Ladies (Bàn dành cho quý cô) cũng mang một tầng nghĩa đặc biệt.

Vào thập niên 1930, những nhà hàng treo biển “Tables for Ladies” là dấu hiệu chào đón phụ nữ độc thân – một khái niệm hoàn toàn mới mẻ. Trước đó, việc một người phụ nữ ngồi ăn một mình nơi công cộng thường bị mặc định là hành vi “không đứng đắn”, thậm chí gắn liền với định kiến về mại dâm. Nhưng sau Thế chiến I, khi phụ nữ giành được quyền bầu cử và bước vào kỷ nguyên tự chủ, họ bắt đầu tự tin bước ra ngoài, ăn uống và trò chuyện cùng bạn bè nữ và được xã hội đối đãi với sự tôn trọng mà họ xứng đáng có.

Bài: Navigator Media