Liệu thị trường crypto đã thực sự phục hồi từ cơn khủng hoảng hồi năm 2022?
Chỉ 12 tháng sau cú sụp đổ 1,5 nghìn tỷ USD của thị trường crypto vào cuối năm 2022, tâm lý bi quan đã hoàn toàn biến mất, nhường chỗ cho cơn say mê bitcoin quay trở lại.
Giá bitcoin đã tăng hơn 160% trong năm nay, vốn hóa thị trường tăng thêm khoảng 530 tỷ USD. Cùng với đà tăng của bitcoin, hàng loạt token nhỏ hơn như Solana của Sam Bankman-Fried hay các memecoin hình chó mèo cũng tăng vọt, cho thấy tâm lý chấp nhận rủi ro của nhà đầu tư đã quay trở lại. Một nhà đầu tư mua 100.000 USD Solana đầu năm nay giờ đây đã thu về lợi nhuận hơn 800.000 USD.
Nhiều chuyên gia cho rằng động lực chính đằng sau đà tăng này là kỳ vọng các nhà quản lý Hoa Kỳ sẽ sớm phê duyệt quỹ ETF đầu tiên đầu tư trực tiếp vào bitcoin. Nhà đầu tư có thể nhận được câu trả lời vào ngày 10/01 tới đây. Nếu ETF được chấp thuận, đây sẽ là “cú hích” lớn kích hoạt “cú sốc về cầu” từ các nhà đầu tư chính thống hiện chưa có kênh đầu tư “tuân thủ, băng thông cao” cho bitcoin, theo Michael Saylor – đồng sáng lập công ty nắm giữ bitcoin lớn MicroStrategy.
Tuy nhiên, thị trường tài sản kỹ thuật số vẫn còn vấp phải nhiều sự phản đối, cho rằng tiền điện tử về cơ bản là vô giá trị và là nơi trú ẩn của tội phạm. Binance, sàn giao dịch lớn nhất, vào tháng 11 đã đồng ý trả khoản tiền phạt 4,3 tỷ USD vì nhiều vi phạm, đồng thời CEO Changpeng Zhao bị buộc từ chức. Giám đốc điều hành FTX Bankman-Fried cũng bị bắt vì gian lận và thanh khoản vẫn chưa hoàn toàn hồi phục sau sự sụp đổ của đế chế FTX.
Điểm nhấn thị trường crypto 2023
Bitcoin tăng giá mạnh hơn cả cổ phiếu và vàng trong năm nay. Những người ủng hộ cho rằng sự kiện “halving” (sự kiện cắt giảm 50% phần thưởng của thợ đào và diễn ra bốn năm một lần) dự kiến vào năm 2024 sẽ hạn chế nguồn cung, cùng với tiềm năng của ETF, sẽ tiếp tục là nền tảng thúc đẩy giá bitcoin. Tuy nhiên, bitcoin vẫn đang giao dịch thấp hơn nhiều so với mức đỉnh gần 69.000 USD vào tháng 11/2021.
Các công ty khai thác bitcoin như Marathon Digital Holdings và Riot Platforms, sàn giao dịch hàng đầu của Hoa Kỳ Coinbase Global và công ty chuyển đổi thành nhà đầu tư bitcoin MicroStrategy đều tăng trưởng mạnh. Coinbase thậm chí tăng gần 400% dù đang vướng kiện tụng với Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC) liên quan đến cáo buộc vận hành nền tảng chưa đăng ký.
Các công ty khai thác bitcoin như Marathon Digital Holdings và Riot Platforms, sàn giao dịch hàng đầu của Hoa Kỳ Coinbase Global và công ty chuyển đổi thành nhà đầu tư bitcoin MicroStrategy đều tăng trưởng mạnh. Coinbase thậm chí tăng gần 400% dù đang vướng kiện tụng với Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC) liên quan đến cáo buộc vận hành nền tảng chưa đăng ký.
Giao dịch phái sinh bitcoin sôi động trong năm 2023, lượng hợp đồng quyền chọn bitcoin mở trên Deribit – sàn giao dịch quyền chọn crypto lớn nhất – lần đầu tiên vượt 16 tỷ USD vào tháng 12. Lượng hợp đồng tương lai bitcoin cũng đạt mức kỷ lục tại CME Group, hiện đang cạnh tranh với Binance để trở thành thị trường dẫn đầu cho các công cụ này.
Ngành tài chính phi tập trung (DeFi) vẫn chưa thực sự hồi phục sau cú sụp đổ hơn 40 tỷ USD của stablecoin TerraUSD năm 2022. Tuy nhiên, mảng staking linh hoạt là một ngoại lệ, nơi tổng giá trị tài sản bị khóa đạt mức kỷ lục trong năm nay. Mặt khác, khối lượng giao dịch NFT hằng tuần tuy đã hồi phục từ mức đáy dưới 50 triệu USD vào tháng 10 lên khoảng 180 triệu USD trong tháng này nhưng vẫn chỉ bằng một phần nhỏ so với đỉnh 1,8 tỷ USD năm 2022, cho thấy thị trường crypto nói chung cần nỗ lực hơn nhiều để bùng nổ sức nóng như thời kỳ đại dịch.
Mặc dù giá Bitcoin tăng trưởng mạnh mẽ, thị trường crypto vẫn chưa lành hẳn vết thương từ cú sụp của sàn FTX và quỹ đầu tư Alameda Research thuộc “vua crypto” Sam Bankman-Fried vào tháng 11/2022. Sự kiện này đã khiến thanh khoản thị trường giảm đáng kể, gây cản trở cho hoạt động giao dịch token.
Độ sâu thị trường (tức khả năng hấp thụ các lệnh giao dịch lớn mà không ảnh hưởng nhiều đến giá) chính là minh chứng cho vấn đề này. Theo dữ liệu từ Kaiko, tổng giá trị hằng ngày của các giao dịch Bitcoin nằm trong phạm vi 1% giá trung bình trên các sàn giao dịch tập trung đã giảm 55%, từ mức đỉnh 1,5 tỷ USD vào tháng 4 năm ngoái xuống còn khoảng 680 triệu USD hiện nay.
Bên cạnh đó, thị phần của các sàn giao dịch crypto cũng có sự thay đổi lớn trong năm nay. Binance vẫn là sàn lớn nhất, nhưng thị phần giao dịch spot của họ đã giảm từ hơn 65% đầu năm xuống còn khoảng 44% vào giữa tháng 12, theo Kaiko. Các sàn tập trung vào thị trường châu Á như Upbit, Bybit và OKX đã giành được phần lớn thị trường mà Binance mất.
Giang Nguyễn (Theo Bloomberg)
