Jeff Bezos thua kiện Elon Musk và NASA về hợp đồng cung cấp tàu vũ trụ
Tòa án Liên bang Hoa Kỳ đã ra phán quyết chống lại Blue Origin vào thứ Năm, trong vụ kiện của công ty này với NASA. Vụ kiện xoay quanh hợp đồng cung cấp tàu đổ bộ mặt trăng được trao cho SpaceX của Elon Musk vào đầu năm nay.
Thẩm phán liên bang Richard Hertling đã bác bỏ đơn kiện của Blue Origin, kết thúc cuộc chiến kéo dài nhiều tháng, sau khi Blue Origin kiện NASA vào tháng 8.
NASA cũng cho biết rằng khi phán quyết đã được đưa ra, họ sẽ tiếp tục làm việc với SpaceX “càng sớm càng tốt”. “Sẽ có thêm nhiều cơ hội để các công ty hợp tác với NASA trong việc thiết lập sự xuất hiện lâu dài của con người tại Mặt trăng, theo chương trình Artemis của NASA,” cơ quan này cho biết thêm.
Người phát ngôn của Blue Origin cho biết trong một tuyên bố với CNBC, rằng vụ kiện này “nhấn mạnh các vấn đề an toàn trong chương trình Human Landing System (HLS), phục vụ việc đưa các nhà du hành vũ trụ của NASA lên Mặt Trăng trong chương trình du hành vũ trụ mang tên Artemis”. Bezos đăng trên twitter cá nhân rằng phán quyết “không phải là quyết định mà chúng tôi muốn”, nhưng “chúng tôi tôn trọng phán quyết của tòa án” – ngụ ý rằng công ty của ông không có ý định kháng cáo.
SpaceX đã không trả lời yêu cầu bình luận về phán quyết. Thay vào đó Elon Musk đã bình luận dưới bài báo của CNBC đưa tin về vụ kiện bằng một bức hình cắt từ bộ phim “Dredd”, trong đó ghi “Bạn đã bị phán quyết!”.
Vào tháng 4, NASA đã ký hợp đồng duy nhất với SpaceX cho Hệ thống đổ bộ mặt trăng, theo quy trình cạnh tranh. Trị giá 2,9 tỷ đô la, SpaceX đề xuất công ty sẽ sử dụng hệ thống Starship – bao gồm tàu vũ trụ hệ thống tên lửa, để đưa các phi hành gia lên mặt trăng, phục vụ chương trình Artemis sắp tới của NASA.
Hệ thống Starship của SpaceX
SpaceX đã cạnh tranh với Blue Origin và Dynetics trước kì vọng sẽ có ít nhất hai hợp đồng được trao. Tuy nhiên, NASA chỉ trao một hợp đồng duy nhất do kinh phí từ Quốc hội thấp hơn dự kiến.
Blue Origin đã nhanh chóng phản đối quyết định với Văn phòng Trách nhiệm Chính phủ Mỹ (GAO). Nhưng vào cuối tháng 7, GAO đã từ chối kháng cáo khiến công ty vũ trụ của Bezos rơi vào tình trạng leo thang khủng hoảng về mặt pháp lý. Bezos cũng là người sáng lập hãng thương mại điện tử khổng lồ Amazon.
Một phiên bản đơn kiện trước khi chỉnh sửa của Blue Origin tiết lộ khiếu nại của công ty tập trung vào việc chứng minh rằng NASA đã sai lầm khi chỉ trao hợp đồng cho SpaceX vì “coi nhẹ các tiêu chuẩn thiết yếu về chuyến bay an toàn vào không gian”. Phán quyết của Hertling đã bác bỏ những khiếu nại của Blue Origin. Ý kiến của tòa án hiện vẫn đang được niêm phong vì vụ kiện chứa thông tin thuộc quyền bảo mật của các công ty. Tuy nhiên, Hertling đã yêu cầu các bên cung cấp thông tin đã trao đổi về đề xuất trên trước ngày 18 tháng 11, để công bố công khai phán quyết.
Việc hợp tác giữa NASA với SpaceX về hợp đồng HLS đã bị tạm dừng trong vụ kiện, dự kiến sẽ tiếp tục vào thứ Hai. Bezos đã đẩy mạnh hoạt động của mình tại Blue Origin, sau khi ông từ chức vị trí Giám đốc điều hành của Amazon. Trong khi Blue Origin đã thực hiện thành công hai chuyến bay có phi hành đoàn cùng tên lửa New Shepard trong quỹ đạo của mình cho đến nay. Hiện công ty này đang bị ảnh hưởng bởi sự tăng vọt của số lượng nhân viên, bên cạnh nhiều cáo buộc về vấn đề an toàn cũng như văn hóa làm việc “độc hại” theo lời của các nhân viên cũ.
Nhưng Blue Origin tiếp tục nỗ lực để đạt được mục tiêu của Bezos cho họ, đó là “hàng triệu người sống và làm việc trong không gian, mang lại lợi ích cho Trái đất”, đặc biệt là bằng cách chuyển “các ngành gây căng thẳng cho Trái đất vào không gian”. Tháng trước Blue Origin đã công bố một trạm vũ trụ tư nhân có tên Orbital Reef, hợp tác với các công ty vũ trụ, với mục đích triển khai quỹ đạo vào cuối thập kỷ này.
Hoài Linh – theo CNBC
