Môi trường làm việc sẽ thay đổi ra sao trong một tương lai "AI hóa"?
Theo khảo sát của nền tảng giáo dục trực tuyến edX, 49% CEO tin rằng AI có thể thực hiện công việc của họ – có lẽ là điều mà nhiều người lao động sẽ hoan nghênh. Mặc dù chúng ta vẫn chưa được diện kiến CEO AI đầu tiên, nhưng một nghiên cứu gần đây do các nhà nghiên cứu từ Đại học Oxford tiến hành đã dự đoán rằng nhờ tốc độ phát triển ngày càng nhanh, AI sẽ đánh bại con người ở mọi tác vụ có thể vào năm 2047 – sớm hơn 13 năm so với dự báo trước đó.
Theo một cuộc khảo sát do Forbes Advisor công bố, trong khi nhiều người đang ủng hộ làn sóng tạo ra giá trị mà AI sẽ mang lại, tốc độ thay đổi theo cấp số nhân này đang khiến 77% người lo lắng về tác động của AI đối với xã hội. Điều đó khiến bất kỳ nhà lãnh đạo sáng suốt nào cũng phải tự hỏi nơi làm việc trong tương lai sẽ như thế nào và họ có thể làm gì để chuẩn bị cho điều đó.
Chúng ta biết AI sẽ thay đổi cách mọi người làm việc vì việc tiếp cận các ngành công nghiệp tri thức đang tăng vọt khi người lao động nhận ra khả năng nâng cao hiệu suất mà AI có thể mang lại. Các nhà kinh tế tin rằng AI cũng sẽ tạo ra nhiều việc làm mới hơn số việc làm đã bị loại bỏ – ít nhất là ở thời điểm hiện tại.
Chúng ta cũng có thể chắc chắn rằng AI sẽ không thay đổi lý do con người làm việc.
Con người có mối quan hệ phức tạp với các công nghệ chuyển đổi mô hình xã hội, dao động giữa sự lạc quan quá mức và sự bi quan cực độ. Giống như bánh xe, máy in và internet, những công nghệ tốt nhất luôn biến mất và trở nên bình thường. Vì vậy, nếu nó mang lại hiệu quả, AI cuối cùng sẽ trở thành một công cụ làm việc phổ biến và gần như vô hình.
Các nhà lãnh đạo không thể dự đoán chính xác công nghệ đột phá này sẽ định hình nơi làm việc như thế nào, nhưng như Morgan Housel đã chỉ ra, tập trung vào những gì không thay đổi là một chiến lược thành công trong những thời điểm không chắc chắn.
Và điều thực sự không thay đổi là con người.
Từ lâu con người đã tồn tại, chúng ta đã được thúc đẩy bởi ba động lực nội tại: nhu cầu kết nối, quyền tự chủ và khả năng làm chủ. Bước sang thời hiện đại, những khía cạnh cơ bản này của bản chất con người định hình sự nghiệp của chúng ta và DNA của đời sống tổ chức, văn hóa nơi làm việc. Vô số nghiên cứu cho thấy rằng khi các tổ chức có nền văn hóa gắn kết với những động lực này, họ sẽ được tưởng thưởng bằng lợi nhuận tăng lên và hiệu suất của nhân viên cải thiện rõ rệt. Vậy ai tạo ra những kiểu văn hóa công ty này? Lãnh đạo.
Trong thời đại AI, những nhà lãnh đạo có thể khai thác những nhu cầu tâm lý sâu sắc này và gắn kết mọi người lại với nhau vì những mục tiêu chung sẽ được số đông hưởng ứng. Điều này đã đúng khi chúng ta còn sống như những bộ tộc săn bắn hái lượm và sẽ vẫn như vậy khi AI được đưa vào mọi khía cạnh của đời sống lao động.
“Công nghệ sẽ đến và đi, vì vậy bạn cần có khả năng vừa hỏi vừa trả lời được câu hỏi: Với tư cách là một doanh nghiệp, bạn có thể làm gì, tại sao bạn tồn tại?” Satya Nadella cho biết trong một cuộc phỏng vấn với Business Insider.
Dưới đây là ba chiến lược mà các nhà lãnh đạo có thể sử dụng để xây dựng nền văn hóa công sở vĩ đại trong kỷ nguyên AI:
Đừng cố triệt tiêu nhân cách của chúng ta. Nhận thức rằng trong cuộc đua nắm bắt AI, động lực nội tại của chúng ta nhằm kết nối, sáng tạo và học tập vẫn là động lực văn hóa mang tính cạnh tranh.
Biến AI trở thành một điều bình thường. Mọi người trở nên lo lắng khi đối mặt với sự mới lạ. Hãy nhớ rằng, chúng ta từng lo sợ cơ thể mình sẽ tan rã nếu di chuyển nhanh như một đoàn tàu đang chạy. Tạo cơ hội làm việc cùng AI có thể làm giảm bớt cảm giác này.
Tăng cường khả năng của con người. Hãy nhớ rằng điều quan trọng là phải tích hợp AI theo cách lấy con người làm trung tâm để tận dụng tối đa khía cạnh con người của phương trình. Suy cho cùng, mọi thứ chúng ta từng tạo ra, bao gồm cả AI, đều là kết quả của sự khéo léo của con người.
Trong tương lai nơi việc tiếp cận AI được dân chủ hóa, văn hóa công sở không chỉ đơn thuần là một dạng tài sản; nó sẽ còn là con hào phân định ranh giới duy nhất.
Bài: Hiếu Võ – Theo Forbes
