Khủng hoảng bất động sản ở Trung Quốc đang đe doạ sự phát triển của ngành thép

Ngành công nghiệp thép Trung Quốc đang tiến vào một giai đoạn đầy nguy hiểm, hiện cuộc khủng hoảng bất động sản ngày càng trầm trọng đang làm suy giảm nhu cầu và mô hình tăng trưởng dựa trên ngành xây dựng của Bắc Kinh.

Ông Lý Cản Pha, nhà sáng lập kiêm chủ tịch của tập đoàn thép Hà Bắc Kính Nghiệp, đã đưa ra cảnh báo trong cuộc họp công ty vào tháng Sáu rằng gần 1/3 nhà máy thép của Trung Quốc có thể phá sản trong cuộc siết chặt kéo dài 5 năm. “Toàn bộ ngành công nghiệp đang thua lỗ và tôi không thấy bất cứ bước ngoặt nào.” (theo bản ghi âm cuộc họp được Bloomberg News đưa tin)

Cuộc khủng hoảng bất động sản đã bùng phát trong năm nay từ các nhà phát triển đến các ngân hàng, và buộc Bắc Kinh phải giảm bớt tham vọng tăng trưởng của mình. Các nhà máy thép sản xuất hơn một tỷ tấn vào năm ngoái (chiếm khoảng một nửa sản lượng toàn cầu), dễ bị ảnh hưởng bởi cuộc khủng hoảng, cũng tác động đến giá quặng sắt và các nhà khai thác từ Australia đến Brazil.

Sau hơn một năm đau đầu về bất động sản, tình hình đã trở nên tệ hơn khi chính phủ đưa ra các gói cứu trợ và áp dụng các nguyên tắc nghiêm ngặt về nợ. Chỉ số Quản lý Thu mua Thép trong tháng 7 đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ năm 2008, và Goldman Sachs nhận thấy nhu cầu năm nay đã giảm 5%. Do ngành bất động sản chiếm ít nhất 1/3 nhu cầu ngành công nghiệp thép ở Trung Quốc.

Ngoài cuộc khủng hoảng hiện nay, ngành công nghiệp này còn phải đối mặt với những thách thức khôn lường do mô hình tăng trưởng duy trì nền kinh tế Trung Quốc trong nhiều năm đang có dấu hiệu trì trệ. Song, chủ tịch Tập Cận Bình có vẻ miễn cưỡng triển khai mức chi tiêu cho cơ sở hạ tầng và kích thích tài chính nhằm vực dậy lĩnh vực này sau cuộc khủng hoảng tài chính lớn và suy thoái thị trường bất động sản năm 2015-2016.

Giám đốc điều hành Lelanđ Miller của hãng China Beige Book (công ty giám sát ngành thép) chia sẻ: “Lần này thật sự khác biệt. Khi ngành bất động sản đã mất lớp vỏ động lực tăng trưởng ưu việt, các mặt hàng quan trọng như thép không còn được hưởng lợi từ khả năng tiếp cận tín dụng bất tận.”

Nhìn chung trong thời gian ngắn, trở ngại chính cho ngành thép là sự tồn đọng của các bất động sản chưa hoàn công, nổi bật là làn sóng tẩy chay thế chấp gần đây. Giá thép xây dựng cũng lao dốc, như cốt thép – loại thép xoắn tăng độ chịu lực cho bê tông – giảm xuống mức thấp nhất trong hai năm vào tuần trước. Điều này xảy ra ngay cả khi sản lượng đã giảm xuống mức thấp nhất trong dữ liệu Mysteel từ năm 2015.

Khoảng thời gian chông gai phía trước

“Nhu cầu đang giảm mạnh.” Chủ tịch Tiêu Tôn Hồ của công ty Hunan Valin Steel thuộc biên chế nhà nước, đã phát biểu trong một cuộc họp ngành diễn ra tại Bắc Kinh vào tuần trước,nơi các diễn giả đã cảnh báo về khoảng thời gian chông gai phía trước. Thị trường ‘vẫn phức tạp và khó khăn’ trong nửa năm sau và các biện pháp kích thích sẽ mất thời gian để phát huy tác dụng.

Các nhà sản xuất thép có thể giới hạn khả năng thay đổi khi nói đến việc cắt giảm sản lượng. Chính quyền địa phương đang gây áp lực buộc các nhà máy phải duy trì hoạt động để tránh suy yếu về dữ liệu kinh tế, theo các giám đốc điều hành của 4 nhà sản xuất yêu cầu giấu tên vì vấn đề nhạy cảm.

Các nhà máy thép từng được coi là nhà vô địch trong quá trình mở rộng kinh tế của Trung Quốc, với một số nhà máy phát triển từ các xưởng đúc nông thôn thành các tập đoàn trị giá hàng tỷ đô la. Ngay cả khi hoạt động bất động sản sẽ ngừng hợp đồng vào một thời điểm nào đó, cơ hội để hoạt động này mang lại sự bùng nổ đã duy trì nền kinh tế lớn nhất châu Á trong vài thập kỷ qua dường như rất nhỏ.

Ông Chu Quốc Sâm, Phó giám đốc của Viện nghiên cứu công nghệ Thủ Cương, cho biết: “Quý III sẽ là giai đoạn khó khăn nhất đối với ngành. Chúng ta phải dẹp bỏ ảo tưởng về thị trường và tập trung vào những gì chúng ta có thể làm.”

Bài viết: Bích Hằng – bloomberg.com