Những bí ẩn về Leonardo da Vinci qua lăng kính phim tài liệu của Ken Burns

Vị đạo diễn tài ba Ken Burns lần đầu tiên lựa chọn một nhân vật không mang quốc tịch Mỹ cho tác phẩm tài liệu mới nhất của mình. Leonardo da Vinci được biết đến là một trong những họa sĩ vĩ đại nhất trong lịch sử. Bộ phim "Leonardo da Vinci" ra mắt vào tháng 11 năm 2024, đi sâu vào khám phá tầm ảnh hưởng và nguồn cảm hứng bất tận mà người nghệ sĩ này đã truyền lại cho các thế hệ sau. Bằng cách khai thác trí tưởng tượng bay bổng và trí tuệ uyên bác của ông, bộ phim đặt ra một câu hỏi sâu sắc nhất: ý nghĩa thực sự của việc là một con người là gì?

Bộ phim tài liệu được chia thành hai phần, mỗi phần kéo dài hai tiếng, đi sâu vào cuộc đời và những cống hiến phi thường của Leonardo da Vinci – một thiên tài thực thụ với một cuộc sống và sự nghiệp tràn đầy năng lượng và khát khao khám phá bất tận. Phần đầu tiên mang tên "Người Môn Đệ của Kinh Nghiệm", phần thứ hai được gọi bằng một danh xưng đầy ngưỡng mộ: "Họa Sĩ - Thượng Đế".

Tại hãng phim Florentine Films, Ken Burns cùng con gái lớn Sarah Burns và con rể David McMahon đã chung tay kiến tạo nên tác phẩm điện ảnh đồ sộ này. Để thực sự hòa mình vào tinh hoa của thời kỳ Phục hưng Ý, cặp đôi thậm chí đã chuyển cả gia đình đến Florence sinh sống trong suốt một năm.

Bạn biết gì về Leonardo da Vinci?

Chắc hẳn là những điều cơ bản: một người đàn ông đồng tính, không được giáo dục chính quy và từng là học trò của họa sĩ Andrea del Verrochio. Với tài năng vượt trội, ông đã để lại cho đời những kiệt tác như Mona Lisa và The Last Supper. Nhưng bộ phim tài liệu này sẽ hé lộ những khía cạnh sâu sắc hơn về con người nghệ sĩ ấy. Phim kể những câu chuyện đầy mê hoặc về cách Da Vinci xóa nhòa ranh giới giữa nghệ thuật và khoa học, về việc ông không ngừng tìm kiếm nguồn cảm hứng từ thế giới bao la xung quanh.

Những trang nhật ký

Những trang nhật ký của Leonardo đã tiên đoán những hiện tượng mà phải 450 năm sau nhân loại mới khám phá ra. Bộ phim dẫn chứng chiếc máy MRI, phát minh vào những năm 1970 để quan sát hoạt động bên trong trái tim và chức năng của các van tim. Thật đáng kinh ngạc, trong những trang nhật ký có niên đại từ năm 1512, Leonardo đã phác họa trái tim với những chi tiết giải phẫu chính xác về cách các van tim vận hành. Ông thậm chí còn đưa ra những mô tả sơ khai nhất về chứng xơ vữa động mạch vành.

Nhìn thấu tương lai

Vào thời đại của Leonardo, kính hiển vi, kính viễn vọng hay internet vẫn còn là những khái niệm xa vời. Ông đã khai phá những ý tưởng vượt thời đại hàng thế kỷ trước những bộ óc vĩ đại khác. Công trình nghiên cứu về những tác động phổ quát của trọng lực của ông đã đi trước Galileo và Newton cả một thế kỷ. "Codex về Chuyến bay của Chim" năm 1505 là kết quả của bao năm miệt mài nghiên cứu cách loài chim sải cánh. Hàng trăm năm trước khi chiếc máy bay thực dụng đầu tiên ra đời, Leonardo đã gieo những hạt giống ý tưởng, đặt nền móng cho giấc mơ chinh phục bầu trời của nhân loại.

Một bộ óc uyên bác

Sự nghiệp sáng tạo đồ sộ và tầm nhìn vượt thời gian của nhà bác học thiên tài này trải rộng trên vô số lĩnh vực: từ kỹ thuật, bản đồ học, toán học đến triết học, giải phẫu học, địa chất học và vật lý học. Mặc dù căm ghét chiến tranh như một hành động man rợ, ông vẫn thiết kế những cỗ máy quân sự đáng sợ và hủy diệt nhất. Các nhà làm phim hé lộ rằng vẫn còn hàng ngàn trang nhật ký của Leonardo đang chờ được khám phá – một kho tàng tri thức vô giá, khơi gợi biết bao sự tò mò

Những bức họa dang dở

Luôn lấy thiên nhiên làm cảm hứng, Leonardo không ngừng đắm mình trong những thí nghiệm tư duy và những bản phác thảo vội. Ken Burns chỉ ra một điều thú vị: Leonardo chỉ để lại chưa đầy mười bức họa hoàn chỉnh, trong khi khoảng mười tác phẩm khác vẫn còn dang dở. Vậy điều gì đã làm nên một nghệ sĩ vĩ đại nhất lịch sử? Chỉ khi nào Leonardo cảm thấy có thể nắm bắt trọn vẹn cảm xúc, tinh thần và trạng thái tâm lý nhân vật một cách hoàn hảo, ông mới tiếp tục. Bằng không, ông sẵn sàng gác lại tác phẩm để theo đuổi một lý thuyết vĩ đại khác. Số lượng những bức tranh ông bỏ dở còn nhiều hơn cả những tác phẩm ông đã hoàn thành.

Nụ cười Mona Lisa

Trong bộ phim, chúng ta sẽ khám phá chính xác lý do tại sao Mona Lisa trở thành một trong những bức tranh nổi tiếng nhất thế giới. Và cách The Last Supper thể hiện sự bậc thầy của Leonardo trong việc sử dụng ánh sáng và bóng tối, cũng như sự điêu luyện trong bố cục hình học. Cuối cùng, chúng ta cũng hiểu được tại sao nụ cười Mona Lisa, nguồn cảm hứng cho hàng triệu tấm bưu thiếp, khăn trà và các meme hài hước, lại có ý nghĩa quan trọng đến vậy.

Lối làm phim độc đáo

Phong cách làm phim của ê-kíp thực sự độc đáo, họ khéo léo sử dụng màn hình chia nhỏ, lồng ghép hình ảnh, video và âm thanh từ nhiều giai đoạn lịch sử khác nhau để làm nổi bật bối cảnh cho nghệ thuật và những khám phá khoa học của Leonardo. Chúng ta không chỉ được chiêm ngưỡng những kiệt tác, những trang nhật ký và bản phác thảo mà còn được lắng nghe những chia sẻ sâu sắc từ các học giả, nghệ sĩ, kỹ sư và nhà phát minh đương đại qua những thước phim phỏng vấn chân thực. Đặc biệt, nữ nhạc sĩ và nhà soạn nhạc tài ba Caroline Shaw đã sáng tác những giai điệu nguyên bản, lay động lòng người cho bộ phim.

Bài: Navigator Media