Công nhân ô tô tại miền Nam Hoa Kỳ có thể hưởng lợi ích lớn từ phong trào của UAW
Khi nhà sản xuất ô tô Đức Mercedes tiết lộ kế hoạch mở một nhà máy lắp ráp mới ở Mỹ vào năm 1993, 19 bang đã bắt đầu hướng về nhà sản xuất ô tô hạng sang này.
Alabama được coi là chú ngựa ô mới nổi trong ngành. Địa điểm được đề xuất gần Tuscaloosa không có sân bay lớn, nằm trong một bang có lực lượng lao động phổ thông và tỷ lệ nghèo cao.
Nhưng điều đó không làm Mercedes sợ hãi khi chọn Alabama vào tháng 9 năm đó. Lực lượng lao động thiếu kỹ năng sẽ chấp nhận mức lương thấp hơn so với mặt bằng chung và quan trọng là không có công đoàn. Sự phản đối của liên minh các bang miền Nam và sự sẵn sàng đưa ra các ưu đãi tài chính khổng lồ đã dẫn đến sự bùng nổ của lĩnh vực sản xuất ô tô nước ngoài trong khu vực.
Tuy nhiên, các công nhân ô tô ở miền Nam đang theo dõi sát sao diễn biến cuộc đình công hiện tại của UAW. Họ bị loại khỏi cuộc đàm phán và bất kỳ lợi ích nào có thể thu được từ chúng.
Nhưng nếu liên đoàn United Auto Workers đảm bảo mức lương lớn cho các thành viên của họ, các nhà sản xuất ô tô nước ngoài trong khu vực cũng có thể sẽ tự tăng lương để duy trì tính cạnh tranh. Nó sẽ làm cho UAW trở nên hấp dẫn hơn nhiều ở miền Nam, điều này khiến các công ty lo lắng.
Morris Mock, kỹ thuật viên tại nhà máy Nissan gần Jackson, Mississippi, cho biết: “Các công nhân cảm thấy rằng họ sẽ nhận được những điều tương tự như các công nhận thuộc UAW”.
Thực tế tại miền Nam: Không tồn tại công đoàn và nguồn vốn hỗ trợ lớn
Alabama không giành được sự ủng hộ của Mercedes chỉ vì nó không có lợi cho các công đoàn. Tiểu bang cũng cung cấp các khoản trợ cấp khoảng 400 triệu USD. Kể từ đó, các bang khác ở miền Nam đã tung ra những món tiền lớn hơn nhiều để thu hút các nhà sản xuất ô tô nước ngoài. Năm ngoái, Georgia đã hứa với Hyundai khoản miễn thuế tương đương 1,8 tỷ USD cùng một số lợi ích khác để đổi lấy một nhà máy xe điện mới ở bang này.
Cuộc chạy đua chính sách hấp dẫn đầu tư và việc thiếu các công đoàn đã khiến miền Nam trở thành điểm đến được các nhà sản xuất ô tô nước ngoài lựa chọn. BMW là người dẫn đầu khi công bố xây dựng nhà máy ở Nam Carolina vào năm 1992. Honda và Hyundai theo chân Mercedes đến Alabama. Nissan lựa chọn địa điểm ở phía bắc Jackson, Mississippi. Volkswagen thì chọn Tennessee.
Lực lượng lao động trong ngành ô tô đang có quy mô rất lớn
Chính quyền của Tổng thống Biden cũng đã tham gia vào trò chơi khuyến khích đầu tư, lần này là để khuyến khích các nhà sản xuất ô tô nước ngoài sản xuất nhiều xe điện hơn ở Mỹ. Điều đó có thể dẫn đến việc các nhà máy mới sẽ hướng tới các bang miền Nam, giống như ở Georgia.
Jacobs, giáo sư tại Đại học East Carolina và là tác giả cuốn sách “Các nhà sản xuất ô tô nội địa mới ở Hoa Kỳ và Canada” cho biết: nhiều thỏa thuận mà các tiểu bang đưa ra cho các nhà máy này có thể được chi trả trong suốt nhiều thập kỷ khi xem xét doanh thu thuế và khối lượng việc làm mà chúng tạo ra. Alabama đã tăng từ chỉ vài trăm công nhân ô tô vào đầu những năm 1990 lên khoảng 47.000 ở thời điểm hiện tại.
Nhưng Jacobs cảnh báo rằng những ưu đãi này không phải lúc nào cũng có giá trị, đặc biệt là hiện nay chúng đã vượt quá mốc nửa tỷ. Điều quan trọng không kém là số lượng công ty mà bang đang tuyển dụng.
Jacobs nói: “Nếu bạn hỏi tôi rằng bạn muốn dùng 500 triệu đô la để đổi lấy một nhà máy của Toyota, tôi sẽ nói ‘hãy làm đi’. Không có nhiều công ty trên thế giới mà tôi có thể nói như vậy. Bởi vì một khi Toyota xây dựng nhà máy thì nó sẽ luôn ở đó. Họ sẽ không đi đâu cả.”
Miền Nam kiểm soát các cuộc đàm phán của UAW
Trong khi người lao động miền Nam có thể nhận được mức lương cao hơn khi UAW giành chiến thắng, thì cuộc giằng co giữa Bắc và Nam về tiền lương diễn ra theo cả hai hướng. Mức lương thấp hơn ở miền Nam khiến UAW khó đàm phán để có thêm tiền khi các nhà máy phía Bắc cố gắng duy trì khả năng cạnh tranh với các nhà sản xuất ô tô nước ngoài.
Các công nhân của UAW cũng đang đình công để được trả lương và phúc lợi tốt hơn tại một nhà cung cấp của Mercedes ở Alabama – một trong số ít nhà sản xuất phụ tùng ô tô có công đoàn trong khu vực. Cuộc đình công không liên quan đến cuộc đình công toàn quốc chống lại Big Three (Ford, General Motors và Stellantis).
Nhưng mức lương không phải là vấn đề duy nhất mà người lao động miền Nam chú ý đến sau cuộc đình công. Xu thế chuyển dịch sang xe điện trên phạm vi toàn cầu cũng là một vấn đề đáng lưu tâm.
Việc đại tu các nhà máy cũ và xây dựng nhà máy mới để sản xuất xe điện sẽ tạo ra việc làm mới. Nhưng nó cũng sẽ gây ra tình trạng mất việc cho các bộ phận khác.
Mock vẫn chưa chắc chắn liệu việc chuyển đổi xe điện có mang lại lợi ích tích cực cho người lao động miền Nam hay không. Nó sẽ phụ thuộc vào nội dung của hợp đồng UAW, điều này có thể dẫn đến những thay đổi tương tự tại các nhà máy của các nhà sản xuất ô tô nước ngoài. Đảm bảo việc làm và đào tạo lại công nhân để phù hợp với xu thế mới là một phần quan trọng trong cuộc đấu tranh của UAW dành cho các thành viên của mình – và gián tiếp đối với các công nhân ngành ô tô miền Nam.
Mock nói: “Đây là một trong những thời khắc quan trọng nhất trong lịch sử nướ Mỹ. Những thời khắc quan trọng nhất trong phong trào lao động.”
Bài: Hiếu Võ – Theo NPR
