Các yếu tố có khả năng khiến kinh tế thế giới tiếp tục chìm trong ảm đạm vào năm 2024
Kenneth Rogoff – giáo sư kinh tế tại Đại học Harvard – đã viết trong một bài đăng trên Project Syndicate rằng các nền kinh tế trên khắp thế giới đã cố gắng tránh được hầu hết các bẫy kinh tế được đặt ra cho đến năm 2023, qua đó thoát khỏi suy thoái và khủng hoảng nợ. Nhưng mặc dù cho đến nay, các tình huống xấu nhất đã tránh được, nhưng năm 2023 vẫn mở ra một xu hướng hỗn loạn có thể kéo dài sang năm mới.
Cựu chuyên gia kinh tế trưởng của IMF viết: “Điều này đặc biệt đúng đối với các thị trường mới nổi, nhưng đừng ngạc nhiên nếu năm 2024 trở thành một năm đầy khó khăn đối với tất cả mọi người”.
Sau đây là bốn yếu tố chính mà Rogoff nhấn mạnh:
Lãi suất cao hơn trong thời gian dài hơn
Rogoff viết: Các nhà đầu tư nên từ bỏ mọi hy vọng rằng lãi suất sẽ quay trở lại mức cực thấp trước năm 2021.
Ngay cả khi lãi suất toàn cầu giảm đáng kể do suy thoái kinh tế của Mỹ trong năm tới, thì điều này cũng chỉ mang lại sự cứu trợ tạm thời, do có nhiều yếu tố khác sẽ lại đẩy lãi suất lên cao. Chúng bao gồm nợ quá mức, mất cân bằng trong tăng trưởng, chủ nghĩa dân túy, tăng chi tiêu quốc phòng và chuyển đổi xanh.
Mỹ bội chi nhiều hơn
Lãi suất cao hơn không phải là điềm tốt cho Hoa Kỳ, khi thâm hụt ngân sách của nước này tiếp tục gia tăng, bất chấp nền kinh tế đang ở trạng thái toàn dụng lao động. Bao gồm cả việc xóa nợ cho sinh viên của Tổng thống Joe Biden, mức thâm hụt sẽ ở mức 7% và khó có khả năng Quốc hội quyết định cắt giảm chi tiêu.
Rogoff cho biết: “Lạm phát tích lũy cao trong ba năm qua đã dẫn đến việc chính phủ vỡ nợ trên thực tế là 10% – một sự kiện chỉ xảy ra một lần và không thể sớm lặp lại nếu không có hậu quả nghiêm trọng”.
Những rắc rối của Trung Quốc
Sự phục hồi trầm lắng sau COVID của Trung Quốc sẽ kéo dài thêm một năm nữa, vì các biện pháp hỗ trợ của Bắc Kinh không thể vực dậy toàn bộ nền kinh tế.
Rogoff giải thích: “Sẽ khó có thể giữ cho nền kinh tế Trung Quốc hoạt động hết công suất đồng thời áp đặt các hạn chế đối với các khoản cho vay mới”.
Ông hy vọng chính quyền Trung Quốc sẽ tiếp tục thúc đẩy các khoản vay kích thích và giá rẻ cho những lĩnh vực mất khả năng thanh toán cần nó, đồng thời hạn chế các chính quyền địa phương có đòn bẩy quá cao khỏi các khoản vay mới.
Nhìn rộng ra, Bắc Kinh sẽ gặp khó khăn khi cố gắng khôi phục tốc độ tăng trưởng 5% hàng năm, với tỷ lệ nợ trên GDP của nước này đạt 83% vào năm 2023. Sự phụ thuộc quá mức của quốc gia vào cơ sở hạ tầng và bất động sản – vốn đã suy yếu trong năm qua – sẽ tiếp tục sẽ là một cơn gió ngược, ngay cả khi Trung Quốc bắt đầu chuyển hướng sang xe điện và đầu tư xanh.
Nhật Bản
Cho đến năm 2023, Nhật Bản vẫn duy trì chính sách tiền tệ lỏng lẻo, bất chấp xu hướng diều hâu của thế giới. Rogoff cho biết, sự chênh lệch đã khiến đồng yên Nhật trượt giá gần 40% so với đồng đô la kể từ năm 2021, một mức mà Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) không thể tiếp tục bỏ qua.
Ông viết: “Mặc dù các nhà hoạch định chính sách Nhật Bản có thể thích ngồi yên và hy vọng lãi suất toàn cầu giảm sẽ thúc đẩy đồng Yên và giải quyết các vấn đề của họ, nhưng đó không phải là một chiến lược dài hạn bền vững”.
Nếu đất nước không bắt đầu tăng lãi suất, lạm phát trong nước sẽ bắt đầu tăng cao, một dấu hiệu nguy hiểm lớn đối với một quốc gia có tỷ lệ nợ trên GDP trên 250%.
Trước đây, các nhà kinh tế như Mohamed El-Erian đã cảnh báo rằng việc xử lý sai chính sách của Nhật Bản có thể gây ra một “tai nạn tài chính” lan rộng khắp nền kinh tế toàn cầu, vì nhiều nhà đầu tư đã thu lợi từ mức giá thấp của đồng yên.
Bài: Hiếu Võ – Theo Business Insider
