Có thể ai trong chúng ta cũng đều nghiện cảm xúc (Kỳ 3)
Vì sự kỳ thị mà việc nghiện thường bị hiểu lầm. Chúng ta trong một xã hội hình sự hóa chứng nghiện ngập. Chúng ta trong một xã hội không hiểu khi nào các nhu cầu cốt lõi của con người không được đáp ứng - Chúng ta có nhiều người trưởng thành không thể kiểm soát cảm xúc.
Khi một người không thể kiểm soát - đối phó với cảm xúc của họ, họ tìm mọi cách có thể để giải tỏa tâm trí và cơ thể, điều này khiến họ lại rơi vào vòng lặp chu kỳ của hoảng loạn và đau đớn.
Một số người nghiện, bị kỳ thị hơn những người khác (heroin, ma túy, rượu bia). Hầu như những người nghiện chất kích thích đều có chấn thương tâm lý, cảm xúc chưa bao giờ được giải tỏa. Và họ đi tìm những thứ đó để giảm căng thẳng.
Tuy nhiên lại có nhiều sự nghiện được xã hội khen thưởng (hoặc chấp nhận) như: nghiện công việc, bận rộn, nghiện mua sắm. Họ phải đeo một chiếc mặt nạ để đối phó với cảm xúc bên trong. Ít người trong số họ nhận thức được những tổn thương về tình cảm và mất kết nối mà họ phải chịu đựng, họ tìm những thứ khác để giải phóng cảm xúc. "Nghiện" là tìm kiếm sự giải tỏa. Khi cảm xúc bị kích động, ta không chấp nhận kết nối với cảm xúc ấy, ta đi tìm kiếm một sự kết nối khác, sai lầm. Ví dụ: Có người mỗi khi buồn sẽ tìm đến " đồ ăn" hoặc "mua sắm".
Để chữa lành chứng nghiện, chúng ta phải chữa lành cơ thể tổn thương tâm lý. Thực ra đó chỉ là trở lại cơ thể mà chúng ta đã bỏ mặc. Chúng ta phải cho phép bản thân cảm nhận được nỗi đau của chính mình, học những cách mới để đối phó, học cách điều chỉnh hệ thống thần kinh của cơ thể. Một trong nhiều cách là "dopamine detox":
Những hoạt động "trần tục" (đi dạo, đọc sách, thiền, học bộ môn nghệ thuật/ thể thao,…). Những điều này có thể đánh lừa não bộ để làm những việc được cho là khó khăn. Ví dụ: Trải nghiệm 1 ngày không sử dụng mạng xã hội thay vào đó là dọn nhà cửa. Phần thưởng là lướt mạng xã hội một ít vào cuối ngày.
Thực hành chứng kiến - quan sát bản thân “Bạn đang nghĩ gì?” “Bạn đang nói gì?” và “Cách bạn phản ứng (trong vô thức) với những điều xung quanh mình". Quán chiếu lại bản thân trong một ngày (những biểu hiện, cách phản ứng, suy nghĩ, cảm xúc của mình với những sự kiện).
Thở chậm rãi. Một việc tưởng chừng dễ nhưng lại khó khăn; đơn giản nhưng rất quan trọng. Phật giáo đã nhắc đến quán niệm hơi thở, tâm lý học cũng đưa ra lời khuyên “3 lần thở sâu bằng bụng sẽ kích hoạt hệ thần kinh đối giao cảm (parasympathetic nervous system)”, và cả việc thở cũng liên quan đến thiền định.
Nhận thức những gì bản thân “tiêu thụ". Tâm trí và cơ thể ta “học” các trạng thái cảm xúc, nó sẽ “tìm" và “ở lại" những trạng thái đó khi ta đang vô thức (unconscious). Hãy nhận biết những gì chúng ta tiêu thụ, tìm kiếm mỗi khi đang chán hoặc bị kích động (có người khi chán sẽ tìm đến sex, hoặc thuốc lá để hút, hoặc suy nghĩ lại những chuyện buồn). Sau đó ta có thể nhận ra tần suất bản thân “đi tìm” các trạng thái cảm xúc để “sống lại nó".
Nhận thức về những chủ đề mình bàn luận khi ở những mối quan hệ thân thiết. “Bạn có đang chia sẻ về bản thân cho nhau không hay bạn đang sống lại (re-living) trải nghiệm cảm xúc đó bằng cách kể lại.
Việc “nghiện cảm xúc" của bản thân bắt nguồn từ những sự kiện thơ ấu.
Những lúc cảm thấy “chán” hoặc bất an, nhiều người bị cám dỗ xem những bộ phim để cảm nhận lại bất kỳ phiên bản nào của nỗi buồn.
Comments