Đế chế UOB và gia tộc Wee trước ngã rẽ lịch sử khi "người thừa kế" không đam mê kinh doanh
Ông Wee Cho Yaw - Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành Ngân hàng United Overseas Bank (UOB) - trụ cột của đế chế kinh doanh đa ngành trị giá 10 tỷ USD tại Singapore vừa qua đời ở tuổi 95, để lại nhiều trăn trở về vấn đề kế thừa. Trong khi ông xây dựng một đế chế hùng mạnh từ tài chính, bất động sản cao cấp đến thương hiệu dầu xoa cơ truyền thống nổi tiếng khắp châu Á, thì việc duy trì sự nghiệp này trong gia đình lại là một thách thức khác.
Đế chế UOB: Kế thừa thế hệ mới hay "người ngoài" lãnh đạo?
Năm người con của ông hiện đều đã ngoài 60 tuổi và đều có những vị trí quan trọng trong đế chế này. Con trai cả Wee Ee Cheong (71 tuổi) là Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành Ngân hàng United Overseas Bank (UOB) từ năm 2007. Tuy nhiên, hơn 12 người cháu (phần lớn thuộc thế hệ Millennials) lại đang theo đuổi những đam mê riêng: điều hành nhà hàng Michelin 3 sao, đồng sáng lập chuỗi giặt khô và trang web bán tác phẩm nghệ thuật châu Á.
Trong cuộc họp báo gần đây, Giám đốc điều hành Ee Cheong đã gợi mở khả năng có thể có người ngoài gia tộc điều hành UOB trong tương lai. Điều này cho thấy ông sẵn sàng cân nhắc việc chuyển giao quyền lãnh đạo. Hiện tại, ông đang tập trung phát triển đội ngũ nhân tài trẻ của ngân hàng nhằm duy trì sự ổn định và phát triển lâu dài của UOB.
Vấn đề then chốt là việc duy trì quyền kiểm soát các "viên ngọc" trong đế chế này, bao gồm UOB - ngân hàng được cha của Cho Yaw là Wee Kheng Chiang thành lập năm 1935 - hiện có giá trị thị trường hơn 35 tỷ USD và UOL Group Ltd. - một trong những nhà phát triển bất động sản lớn nhất Singapore.
Gia tộc Wee trước ngã rẽ kế thừa
Theo Giáo sư Marleen Dieleman, chuyên gia về doanh nghiệp gia đình tại Trường Kinh doanh IMD Singapore, gia đình cần chuyển đổi từ mô hình lãnh đạo tập trung sang mô hình hợp tác giữa các anh chị em. Con cái của ông Cho Yaw hiện đã đến tuổi nghỉ hưu, cho thấy việc kế thừa lãnh đạo sắp diễn ra.
Suốt hai thập kỷ qua, năm người con của ông Cho Yaw nắm giữ vai trò chủ sở hữu chính tại các công ty holding gia đình, thể hiện tầm nhìn xa của ông trong việc chuẩn bị cho sự kế thừa. Ông nghỉ hưu chức Chủ tịch UOB vào năm 2013.
Tuy nhiên, cho đến khi qua đời, ông Cho Yaw vẫn cống hiến hết mình cho các doanh nghiệp gia đình. Ông duy trì lịch trình làm việc dày đặc 6 ngày một tuần, trực tiếp giám sát trụ sở UOB bên bờ sông Singapore – công trình do chính ông giám sát xây dựng vào những năm 1990. Cho đến thời điểm qua đời, ông vẫn giữ chức Chủ tịch của sáu công ty, bao gồm UOL và Haw Par Corp. (sản xuất dầu Tiger Balm), đồng thời sở hữu 3,2 tỷ USD cổ phần UOB chưa được thừa kế.
Trong cuốn tự truyện xuất bản năm 2014, ông Cho Yaw bày tỏ mong muốn các cháu ông sẽ đóng vai trò chủ đạo trong các doanh nghiệp gia đình. Tuy nhiên, điều này vẫn chưa thành hiện thực.
Ước vọng kế thừa và những bước đi riêng của thế hệ trẻ
"Cần có đam mê" - Chủ tịch UOB Wee Ee Cheong nhấn mạnh về phẩm chất cần thiết cho người sẽ kế thừa vị trí lãnh đạo ngân hàng trong tương lai. Tuy nhiên, thế hệ thứ ba của gia tộc Wee lại đang theo đuổi những đam mê riêng, đặt ra câu hỏi về sự kế thừa lâu dài của đế chế kinh doanh đa ngành này.
Khác với đối thủ cùng ngành là Ngân hàng Thương mại Hoa Kiều (OCBC) - nơi gia tộc tỷ phú Lee đã rút lui khỏi việc điều hành hằng ngày, gia tộc Wee vẫn đang tìm kiếm người kế nhiệm phù hợp. Ông Wee Cho Yaw, qua đời đầu tháng này, có 16 cháu và 22 chắt. Hiện tại, phần lớn các cháu của ông đều đang đi theo con đường riêng, chưa có ai tỏ rõ ý định tiếp quản UOB.
Dòng dõi tài hoa của gia tộc Wee: Đam mê riêng và những thành tựu khác biệt
Con trai cả của ông Ee Cheong - Wee Teng Wen - đang là Giám đốc điều hành Tập đoàn The Lo and Behold. Tập đoàn này sở hữu nhà hàng Odette - một trong số ít nhà hàng ba sao Michelin tại Singapore - và Tanjong Beach Club - địa điểm ven biển nổi tiếng được ưa chuộng bởi giới thượng lưu và người mẫu Instagram.
Con trai thứ của ông - Wee Teng Chuen - rời bộ phận ngân hàng doanh nghiệp của UOB vào năm 2020 để tham gia một nền tảng quản lý bất động sản boutique, hiện đã đóng cửa. Sau đó, anh thành công với chuỗi giặt khô "For the Love of Laundry" do anh đồng sáng lập cùng anh trai.
Cháu gái Alexandra Eu kết hôn với cháu trai của gia tộc Kuok - tập đoàn do tỷ phú dầu cọ Robert Kuok đứng đầu và là người giàu nhất Malaysia. Sau khi từng tham gia chương trình quản lý và bộ phận ngân hàng tư nhân tại UOB hơn một thập kỷ trước, hiện cô đồng sở hữu một quán cà phê với chồng và đồng sáng lập một trang web bán tác phẩm nghệ thuật châu Á.
Di sản đa ngành của ông Wee Cho Yaw: Vượt xa UOB
Ngoài vai trò lãnh đạo UOB, ông Wee Cho Yaw còn ghi dấu ấn trong lĩnh vực bất động sản và nhiều ngành nghề khác.
Vào những năm 1970, ông đóng vai trò quan trọng trong việc tiếp quản công ty tiền thân của UOL, đặt nền móng cho danh mục bất động sản đồ sộ trải rộng trên nhiều công ty và vẫn nằm dưới sự kiểm soát của gia đình. UOL hiện quản lý hơn 20 tỷ đô la Singapore (15 tỷ USD) tài sản và là nhà phát triển niêm yết lớn thứ hai của Singapore (chỉ sau City Developments Ltd.).
Sự nghiệp của ông Cho Yaw không chỉ giới hạn ở lĩnh vực bất động sản. Ông cũng góp phần cứu vãn Haw Par, công ty quản lý bể cá cảnh Underwater World Pattaya ở Thái Lan, sở hữu nhiều bất động sản khác tại Singapore và nổi tiếng nhất với sản phẩm dầu nóng Tiger Balm, một loại thuốc giảm đau mang tính biểu tượng có niên đại từ thời các hoàng đế Trung Quốc.
Di sản của ông Cho Yaw được tiếp nối bởi thế hệ sau. Jonathan Eu - cháu trai ông - tốt nghiệp Trường Wharton và hiện đang điều hành Singapore Land Group Ltd. - công ty con trị giá khoảng 2 tỷ USD của UOL. Eu khẳng định cổ phần của gia tộc Wee trong công ty bất động sản này sẽ vẫn giữ nguyên.
UOB - Nơi giao thoa giữa truyền thống gia đình và tương lai "ngoại lai"
Là ngân hàng duy nhất tại Singapore do gia đình điều hành, UOB sở hữu nét độc đáo so với các đối thủ cùng ngành. Sarah Jane Mahmud - nhà phân tích ngân hàng tại Bloomberg Intelligence nhận định: "Với việc ít cháu trai của ông Wee tham gia vào lĩnh vực tài chính, khả năng UOB được dẫn dắt bởi 'người ngoài' trong tương lai là hoàn toàn có thể xảy ra".
Tuy nhiên, UOB hiện vẫn chưa đưa ra bất kỳ bình luận nào về việc phân chia cổ phần của ông Cho Yaw tại ngân hàng.
Giang Nguyễn (Theo Bloomberg)
