Hành trình từ thần đồng tới biểu tượng và thiên tài của Picasso (Kỳ 1)
Mãnh liệt, kích động, căng thẳng, và quyến rũ, nghệ sĩ huyền thoại đã sống cuộc đời tài hoa liên tục từ khi ra đời đến lúc nhắm mắt.
Các chuyên viên vận chuyển đang di chuyển bức Femme Accroupie (Jacqueline) tại nhà đấu giá Christie's
Buổi sáng trước khi diễn ra phiên đấu giá các tác phẩm nghệ thuật hiện đại và ấn tượng của hãng Christie’s tại TP.New York. Hai nhân viên phụ trách vận chuyển trong trang phục màu đen đỡ bức chân dung đầy màu sắc Femme Accroupe (Jacqueline) của Pablo Picasso đi ngang qua cửa ra vào của nhà đấu giá tại Rockefeller Center. Được vẽ ở miền nam nước Pháp tháng 10.1954, bức canvas là hình ảnh của Jacqueline Roque, người tình 27 tuổi của Picasso, người sau đó trở thành vợ ông. Họa sĩ khi vẽ đã ở tuổi 72, vẽ trong một ngày với những nét cọ mạnh mẽ, hạt màu đậm, những hình dạng cứng, cặp mắt lệch, và chiếc mũi bị đảo ngược. Những vòng sáng vàng bao quanh cơ thể Jacqueline. Ngay cả khi không được treo trên tường, bức tranh cũng thu hút sự chú ý của bất kỳ ai.
Bức chân dung đầy màu sắc Femme Accroupe (Jacqueline) của Pablo Picasso
Buổi tối đó, chuyên gia đấu giá Adrien Meyer sẽ bắt đầu mức giá 12 triệu USD, và ngay lập tức mức giá tăng vọt lên khi 2 đại diện của Christie’s tranh nhau trên điện thoại nhân danh các khách hàng bí ẩn của mình. Meyer quay đầu liên tục giữa hai người cho đến khi một trong số họ đưa ra tín hiệu chấp nhận thua cuộc. Với tiếng gõ búa, giá thắng cuộc là 32,5 triệu USD.
Nghệ thuật của Picasso trộn lẫn giữa đời sống cá nhân và các mối quan hệ của ông. Các nàng thơ của ông gồm con cái, những người tình, các bà vợ, gồm cả Jacqueline Roque. Giá thắng cuộc thật kinh hoàng nhưng không ngạc nhiên. Gần nửa thế kỷ sau khi qua đời, Picasso vẫn tiếp tục bỏ bùa mê, làm rối rắm, dụ dỗ, và kích động. Từ những ngày đầu là nghệ sỹ, Picasso đã phá bỏ những sự hiểu biết nền tảng nhất của chúng ta về thế giới với những gương mặt đứt gãy và những góc nhìn vỡ vụn. Ông làm việc ngấu nghiến, tái tạo phong cách với tốc độ nhanh chóng, thời kỳ xanh - hồng, thời châu Phi, thời lập thể, thời siêu thực - tạo ra hàng ngàn tác phẩm điêu khắc, bức vẽ, bản khắc đồng, gốm, và tranh. Như Albert Einstein từng viễn kiến về sóng hấp dẫn trong dải thiên hà, Picasso đã nhìn thấy chuyển động sóng trong thế giới chúng ta sống từ rất lâu trước khi chúng ta tự khám phá ra.
Still Life with Glass Under the Lamp - Nature morte au verre sous la lampe
19 tháng 3, 1962
Ngồi trên chiếc ghế bành màu lục nhạt trong phòng khách tại Geneva, con trai của Picasso, Claude, trầm ngâm suy tư về ảnh hưởng của các tác phẩm của cha mình. “Ông liên tục phá hủy mọi thứ mà chúng ta đã quen thuộc, và tạo ra một tầm nhìn mới cho mọi người.”
Làm thế nào để một người có thể tiến hóa từ một đứa trẻ sơ sinh thành một người có trí tuệ bậc thầy? Làm thế nào để một tâm hồn có thể tái định nghĩa cách chúng ta nhìn cuộc sống? Picasso - một con người – hỗn độn. Ông yêu cuộc sống như gánh xiếc và chết như trong những trận đấu bò. Ông có thể là cả dữ dội và lặng yên, đa tình và bạo ngược. Nhưng từ khi là một đứa trẻ thần đồng tới những năm cuối đời vẽ lính ngự lâm và người đấu bò, Picasso dường như sinh ra đã mang trong mình sự vĩ đại của người nghệ sĩ, hành trình của ông tới thiên tài đã được chốt chắc chắn như vết sơn vẽ trên canvas.
Tranh tự họa của Picasso năm 18 tuổi - 1900 và 90 tuổi - 1972
Tất cả mọi yếu tố đều có: một gia đình biết nuôi dưỡng đam mê sáng tạo của ông, trí tò mò tri thức và sự gan góc, những người bạn đồng trang lứa có thể gợi cảm hứng cho ông, và may mắn lớn được sinh ra vào thời điểm các ý tưởng mới trong khoa học, văn họa, âm nhạc là động lực và năng lượng cho các tác phẩm, và sự bùng nổ của truyền thông đại chúng đã đưa ông đến với công chúng. Không giống như những thiên tài chết trẻ - Plath ở tuổi 30, Wolfgang Amadeus Mozart ở tuổi 35, Vincent van Gogh ở tuổi 37—Picasso sống tới 91 tuổi. Vòng cung cuộc đời ông không chỉ phi thường, nó còn kéo dài nữa.
Tình yêu với đấu bò của Picasso xuất phát từ những chuyến đi thăm Plaza de Toros de la Malagueta ở Malaga, Tây Ban Nha, nơi các thanh niên luyện tập và đấu bò ngày nay.
Pablo Picasso sinh ngày 25.10.1881 tại Málaga, Tây Ban Nha, kèm chứng bệnh ngủ lịm đi tưởng không sống nổi khi ra đời. Nhưng ông được hồi sức, như ông kể, là nhờ khói thuốc từ điếu cigar của người bác Salvador. Những dấu ấn của thời thơ ấu của nghệ sĩ vẫn còn đầy sức sống ngày nay tại thành phố đầy ánh sáng ở Địa Trung Hải. Một dàn hợp xướng hát tại nhà thờ Santiago, nơi Picasso làm lễ rửa tội khi còn nhỏ. Plaza de la Merced, nơi nghệ sĩ đã vẽ những bức đầu tiên, đầy du khách uống cà phê, và nếu họ muốn, họ có thể mua chiếc bánh hamburguesa Picasso 15 USD. Những con bồ câu đậu trên tảng đá, nước từ biển Alboran dập dìu đập vào bờ; và Gypsies, như những người đã từng dạy cậu trai trẻ Picasso hút thuốc bằng lỗ mũi và nhảy điệu flamenco, tiếp tục đi lại trên đường phố Málaga.
Bảo tàng Picasso tại Málaga, Tây Ban Nha
Đón xem:
Bài: Loan Loan - Culture Columnist
Theo Claudia Kalb (National Geographic)
Comments